Mục lục
Một lộ trình học lập trình web cơ bản đến nâng cao chi tiết là thật sự cần thiết với người học lập trình, đặc biệt là người mới bắt đầu.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu tổng quan về lập trình web là gì? Các kiến thức lập trình web cơ bản bắt buộc phải học. Cho đến các trình soạn thảo mã phổ biến được dùng trong lập trình web. Và cả kiến thức về ngôn ngôn khung Javascipt hoặc ngôn ngữ lập trình backend mà bạn có thể lựa chọn.
Ở cuối bài viết, mình cũng sẽ chia sẻ các nguồn tài nguyên học những loại kiến thức trên để bạn tham khảo thêm.
Tổng quan về lập trình web
Trước khi bạn quyết định dấn thân vào một ngành nào thì dĩ nhiên bạn cần hiểu rõ nó trước hết. Việc hiểu rõ nó là cái gì sẽ giúp bạn xác định lại nó có thật sự phù hợp và có muốn theo đuổi nó hay không.
Một số vấn đề bạn cần nắm gồm:
- Lập trình web là gì?
- Lập trình web gồm mảng nào?
- Sự khác nhau giữa frontend và backend?
- Học lập trình web làm được những gì?
Trình soạn thảo mã phổ biến trong lập trinh web
Khi bạn xây dựng một trang web, công cụ cần thiết nhất mà bạn sẽ sử dụng là trình soạn thảo mã hoặc IDE (Môi trường phát triển tích hợp). Công cụ này cho phép bạn viết đánh dấu và mã sẽ tạo nên trang web.
Có khá nhiều lựa chọn tốt trên mạng, nhưng hiện tại trình soạn thảo mã phổ biến nhất là VS Code. VS Code là một phiên bản nhẹ hơn của Visual Studio, IDE chính của Microsoft. Nó nhanh, miễn phí, dễ sử dụng và bạn có thể tùy chỉnh nó bằng các chủ đề và tiện ích mở rộng.
Các trình soạn thảo mã khác là Sublime Text , Atom và Vim .
Tuy nhiên, nếu bạn chỉ mới bắt đầu, mình khuyên bạn nên xem VS Code, bạn có thể tải xuống từ trang web của họ.
Kiến thức về giao diện (front-end)
Giao diện của người dùng được xây dựng dựa vào 3 thành phần gồm: HTML, CSS và JavaScript.
Trong đó:
- HTML là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản. Đây là nền tảng của tất cả các trang web. Tệp HTML chứa tất cả nội dung trên trang và nó sử dụng các thẻ để biểu thị các loại nội dung khác nhau.
- CSS cho phép tạo kiểu nội dung HTML để nó trông đẹp và lạ mắt. Với CSS chúng ta có thể thêm màu sắc, phông chữ tùy chỉnh và bố cục các thành phần của trang web. Thậm chí có thể tạo hoạt ảnh và hình dạng.
- JavaScript là một ngôn ngữ lập trình có thể làm cho trang web động. Điều này có nghĩa là nó sẽ phản hồi với các đầu vào khác nhau từ người dùng hoặc các nguồn khác.
Kiến thức về Framework
Khi bạn đã có kiến thức cơ bản về JavaScript. Bạn có thể tìm hiểu về một trong những framework – hay còn gọi là bộ khung với các cấu trúc và thành phần được tạo sẵn cho phép bạn tạo ứng dụng nhanh hơn so với khi bạn bắt đầu từ đầu.
Hiện tại, bạn có 3 lựa chọn chính: React, Angular và Vue.
React được tạo ra bởi Facebook và là framework phổ biến nhất hiện nay. Bạn có thể bắt đầu học bằng cách truy cập trang web React.js
Angular là framework lớn đầu tiên và nó được tạo ra bởi Google. Nó vẫn rất phổ biến, mặc dù nó đã bị React vượt qua gần đây. Bạn có thể bắt đầu học Angular trên trang web của họ .
Vue là framework mới được tạo bởi Evan You – một cựu nhà phát triển Angular. Mặc dù nó ít hơn phổ biến so với React và Angular. Nhưng nó đang phát triển nhanh chóng và cũng được coi là dễ sử dụng và thú vị.
Trong số các framework trên bạn có thể chọn học bất kỳ cái nào. Thật ra cái nào cũng tốt cả. Tuy nhiên lựa chọn của bạn rất có thể sẽ được xác định bởi công việc của bạn. Hoặc đơn giản là bạn thích sử dụng cái nào nhất. Cũng có thể lượn một vòng xem loại công việc bạn muốn hướng tới các công ty đang tập trung sử dụng loại framework nào phổ biến nhất.
Kiến thức về backend
Back-end, hoặc phía máy chủ của phát triển web, được tạo thành từ ba thành phần chính: máy chủ, ngôn ngữ lập trình phía máy chủ và cơ sở dữ liệu.
Máy chủ
Máy chủ là máy tính nơi lưu trữ tất cả các tệp trang web, cơ sở dữ liệu và các thành phần khác.
Có 2 loại máy chủ gồm: máy chủ truyền thống (chạy trên các hệ điều hành như Linux hoặc Windows) và kiến trúc không máy chủ.
Trong đó thiết lập không máy chủ phổ biến vì chúng nhanh, rẻ và bạn không cần phải lo lắng về việc bảo trì máy chủ. Chúng tuyệt vời cho các trang web tĩnh đơn giản không yêu cầu ngôn ngữ phía máy chủ truyền thống. Tuy nhiên, đối với các ứng dụng rất phức tạp, thiết lập máy chủ truyền thống có thể là một lựa chọn tốt hơn.
Ngôn ngữ lập trình
Trên máy chủ, bạn cần sử dụng ngôn ngữ lập trình để viết các hàm và logic cho ứng dụng của mình. Sau đó, máy chủ biên dịch mã của bạn và chuyển kết quả trở lại máy khách.
Các ngôn ngữ lập trình phổ biến cho web bao gồm PHP, Python, Ruby, C # và Java.
Tham khảo: Nên học ngôn ngữ lập trình cho người mới bắt đầu?
Cơ sở dữ liệu
Cơ sở dữ liệu (database) là nơi bạn lưu trữ thông tin cho trang web của mình. Trong cơ sở dữ liệu, dữ liệu được lưu trữ trong các bảng, với các hàng giống như các tài liệu Excel phức tạp.
Việc chọn học hệ thống cơ sở dữ liệu nào phụ thuộc vào ngôn ngữ lập trình bạn chọn theo. Ví dụ nếu chọn ngôn ngữ lập trình PHP, Java bạn sẽ cần học cách sử dụng MySQL hoặc các hệ thống cơ sở dữ liệu dựa trên SQL khác. Hoặc bằng dùng JavaScript với Node.js thì bạn nên học cách làm việc với cơ sở dữ liệu MongoDB.
Một số ví dụ về cách dữ liệu được sử dụng trên các trang web để bạn dễ hiểu hơn về thuật ngữ này:
Nếu bạn có biểu mẫu liên hệ trên trang web của mình, bạn có thể tạo biểu mẫu để mỗi khi ai đó gửi biểu mẫu, dữ liệu của họ được lưu vào cơ sở dữ liệu của bạn.
Tạm kết: Lộ trình hướng dẫn học lập trình web cơ bản đến nâng cao
Với người mới bắt đầu thì một lộ trình học lập trình web cơ bản đến nâng cao rõ ràng thì sẽ rất hữu ích. Nó giống như một tấm bản đồ giúp bạn đi đúng hướng.
Thực tế là, nếu bạn mới bắt đầu, tất cả những gì bạn cần biết ngay bây giờ là những điều cơ bản. Bạn thực sự không cần phải biết mọi công nghệ, công cụ hoặc ngôn ngữ đang tồn tại ngay từ đầu.
Đừng cố gắng học mọi thứ cùng một lúc. Chọn một kỹ năng để học cùng một lúc. Cũng đừng nhảy lung tung từ hướng dẫn này sang hướng dẫn khác. Khi bạn đang học, bạn có thể tìm kiếm các tài nguyên khác nhau để xem bạn thích tài nguyên nào nhất. Sau đó chọn lấy một rồi cố gắng học cho tới cùng. Cũng đừng ảo tưởng chỉ xem qua dăm ba cái tài liệu, video là có thể giỏi ngay và làm được việc ngay.