Mục lục
Công nghệ thông tin là ngành hết sức hot trong thời đại số, đặc biệt đối với các bạn trẻ. Do nhu cầu nhân lực cũng như cơ hội việc làm cao, nghề lập trình lại càng hút nhân sự hơn cả. Vậy nên nhiều bạn rất muốn tự tìm hiểu và học lập trình. Có rất nhiều cách học lập trình, tuy nhiên nhiều bạn vẫn chưa biết học sao cho hiệu quả. Vì vậy chúng mình chia sẻ bài viết về cách học lập trình cho người mới bắt đầu dưới đây. Nếu bạn cũng chưa biết cách học sao cho hiệu quả thì hãy theo dõi nội dung dưới đây nhé!
Lập trình là gì?
Lập trình là công việc tạo ra các chương trình, ứng dụng, tiện ích trên điện thoại, máy tính, … thông qua ngôn ngữ lập trình. Lập trình giúp kết nối người dùng với các thiết bị điện tử của họ tiện lợi và dễ dàng hơn. Những người thực hiện công việc này thường là các lập trình viên. Và lập trình là một nhánh nhỏ trong công nghệ thông tin chứ không phải là tên gọi khác của ngành này.
Lập trình viên sẽ tiến hành lập trình với các công việc như là viết code, sửa bug, bảo trì, nâng cấp, …. Các công việc này thường xoay quanh các loại ngôn ngữ lập trình. Họ sẽ sử dụng các loại ngôn ngữ lập trình khác nhau phù hợp với từng loại dự án. Nhờ đó mà kết quả dự án mới đạt hiệu quả cao.
Trong thời đại công nghệ này, lập trình là nghề đóng góp rất nhiều trong các tiện ích của con người. Chẳng hạn như các trang web mà bạn truy cập hàng ngày trên Google. Hoặc là robot thông minh, hay là các tựa game giải trí, … Tất cả đó đều là ứng dụng thực tiễn của lập trình trong đời sống hiện đại.
Cách học lập trình cho người mới bắt đầu
Với nghề lập trình, có rất nhiều cách học lập trình cho người mới bắt đầu muốn thử sức với nó. Bạn có thể tự học tại nhà, đăng ký các khóa học online, hay là học tại các trung tâm đào tạo. Đã rất nhiều người từng học lập trình nhưng lại bỏ cuộc sớm hoặc không đạt hiệu quả cao. Nếu bạn có ý định học lập trình thì nên tham khảo cách học dưới đây. Có lẽ dưới đây sẽ là những kinh nghiệm đắt giá mà người đi trước muốn chia sẻ tới bạn!
Khi tìm hiểu cách lập trình cho người mới, chắc hẳn bạn cũng đã tham khảo được nhiều hướng dẫn cũng như lưu ý của nhiều nguồn. Tuy nhiên, với những điều mà mình chia sẻ ở đây, chưa chắc bạn đã biết. Vì vậy, bạn nên xem thử cách lập trình cho người mới bắt đầu mà mình giới thiệu sau đây:
Vững chắc các nguyên tắc cơ bản
Hầu hết khi xác định muốn học về lập trình, hẳn nhiều người đã tìm hiểu qua một số khái niệm liên quan về nó. Vì vậy, các bạn thường hay bỏ qua những kiến thức cơ bản này mà tiến tới tìm hiểu các kiến thức nâng cao. Nhưng đây là sai lầm cực lớn mà rất nhiều người mắc phải.
Thử nghĩ nếu bạn chưa nắm vững các kiến thức cơ bản về cấu trúc dữ liệu, biến, hàm, … thì bạn cũng có thể hiểu sơ qua các khái niệm nâng cao khác. Nhưng bù lại, bạn sẽ rơi vào tình trạng hổng kiến thức, hổng trầm trọng. Khi chưa nắm chắc các kiến thức mà bạn từng xem thường vì nó cơ bản, bạn sẽ khó mà hiểu hết trọn vẹn các kiến thức nâng cao. Và khi đó, có khi bạn phải học lại từ đầu các kiến thức cơ bản. Như vậy, bạn sẽ tốn thời gian thêm lần nữa vì sự bồng bột của mình.
Học bằng cách thực hành
Thực hành nhiều thì mới thành thạo các kiến thức mình tiếp thu trong sách vở được. Câu nói đó dành cho mọi nghề, kể cả nghề lập trình. Càng thực hành nhiều, bạn sẽ càng nhanh lên tay nghề. Chỉ khi thực hành, bạn mới biến những lý thuyết khô khan trên sách vở thành thực tế và cảm thấy nó có ích. Và khi thực hành nhiều, bạn sẽ tự giải quyết được những lỗi sai thường mắc phải để khắc phục. Ngoài ra, thực hành nhiều cũng giúp bạn rèn luyện tư duy lập trình vững chắc, tiện lợi cho phát triển công việc sau này của bạn.
Biết cách khai thác tài nguyên trực tuyến
Học trong sách, trong giáo trình giấy thôi chưa là đủ. Tài nguyên trực tuyến trong thời đại hiện nay được xem là nguồn dữ liệu khủng được nhiều người tìm đến. Khi thấy khó khăn vì chưa biết học gì tiếp theo, bạn hãy thử tìm kiếm trên internet. Khi đó sẽ có rất nhiều bài viết, tài liệu, giáo trình, chia sẻ của những người trong ngành hiện ra cho bạn. Lưu ý rằng khi tiếp cận với nguồn tài liệu khổng lồ này, bạn nên biết cách chọn lọc nguồn phù hợp với mình.
Bên cạnh đó, biết cách khai thác tài nguyên trực tiếp còn là việc bạn tham gia các hội nhóm, theo dõi các website chia sẻ tài liệu học lập trình. Tuy là cộng đồng ảo, nhưng những chia sẻ đều là thật, và mỗi chia sẻ đều có ích với bạn cũng như nhiều người khác.
Tận dụng ứng dụng gỡ lỗi
Code và bug là hai yếu tố gắn liền nhau trong lập trình. Khi viết code, bạn sẽ không thể nào tránh khỏi việc gặp bug. Cả khi học cũng vậy, nếu thực hành đủ nhiều, bạn sẽ dễ phát hiện ra những điều này.
Để tối ưu thời gian, cũng như giúp việc tìm lỗi hiệu quả hơn, bạn nên sử dụng hỗ trợ của các ứng dụng gỡ lỗi. Khi đã quen với tư duy và các ứng dụng gỡ lỗi, bạn sẽ dễ dàng thực hiện công việc của mình, cả trong việc học lẫn trong việc làm.
Miệt mài viết code, đừng copy rồi paste
Viết, viết nữa viết mãi. Hãy chăm chỉ viết code. Khi viết nhiều code, bạn sẽ dần quen tay với các loại code quen thuộc. Thực hành là bài thử hiệu quả nhất nếu bạn muốn biết kiến thức của mình tới đâu. Càng viết nhiều, bạn sẽ khám phá ra được nhiều điều thú vị. Và việc viết nhiều cũng giúp bạn rèn luyện được tư duy lập trình. Mà những điều này thì rất có ích với bạn trong tương lai gần.
Và khi quen với các loại code này rồi, bạn sẽ hạn chế được việc copy paste. Thông thường với những bạn mới học, sẽ copy rồi paste. Tuy tiết kiệm thời gian hơn, nhưng việc này sẽ làm bạn không nhớ nổi những đoạn code đơn giản, cơ bản nhất. Và khi không có điều kiện copy paste, bạn sẽ phải loay hoay với những đoạn code tưởng chừng đơn giản, vì bạn không nhớ.
Không vội vã học dồn
Tâm lý của nhiều người khi muốn tiếp cận cái gì đó mới mẻ sẽ mong muốn mình biết hết chúng thật nhanh. Nhưng đây lại là điều vô tình làm việc học của bạn kém hiệu quả. Học lập trình, không thể học ngày một ngày hai, cũng không thể học nhanh hết được.
Thực tế, nhiều bạn ngay từ đầu đã học hết các kiến thức nền tảng trong thời gian ngắn và rơi vào tình trạng chủ quan. Về sau, họ càng học, càng tụt dốc so với những người học cùng thời điểm. Đây là một phần hậu quả của việc học vội vã, học dồn. Và khi học dồn như vậy, bạn sẽ ngó lơ việc thực hành. Và việc học của bạn cũng không hiệu quả là do vậy.
Học cùng bạn bè
Một mình khó mà làm nên việc, học lập trình cũng thế. Khi học một mình, bạn sẽ không thể nhìn nhận ra những lỗi sai của mình. Nhưng khi học cùng bạn bè, đồng nghiệp thì sẽ khác. Bạn sẽ được góp ý, điều chỉnh và hướng dẫn, trao đổi. Khi học cùng nhau, các bạn sẽ tiếp thu được các kiến thức cách sâu sắc hơn. Ông cha ta cũng từng nói “học thầy không tày học bạn” là ý như vậy. Bạn bè với nhau sẽ dễ dàng trao đổi và giải quyết những thắc mắc hơn.
Học nhiều ngôn ngữ lập trình
Nếu bạn cứ yên tâm vì mình đã học Java, hoặc C#, C++,… thì bạn sẽ thua những người khác. Trong khi bạn tự tâm tự đắc với một ngôn ngữ lập trình mà bạn đã sành, thì người khác lại cặm cụi học thêm được vài ngôn ngữ lập trình khác. Bởi vì họ biết, học càng nhiều ngôn ngữ lập trình, sẽ càng có lợi cho họ. Họ sẽ có rèn luyện được khả năng tư duy và sáng tạo trong lập trình. Họ biết cách dùng ngôn ngữ lập trình nào, với dự án nào cho hiệu quả, …
Nếu bạn vẫn đang dừng lại chỉ với một ngôn ngữ lập trình thì bạn nên xem lại. Đừng bao giờ cảm thấy đủ với bất kỳ thứ gì, kể cả ngôn ngữ lập trình bạn có. Điều này sẽ thúc đẩy bạn đi lên, phát triển để đạt được những thứ có lợi cho bản thân sau này.
Luôn trau dồi ít nhất một ngoại ngữ
Đã là dân lập trình, bạn nên biết ngoại ngữ, ít nhất là một. Mặc dù không phải là yêu cầu bắt buộc, nhưng là yêu cầu thiết yếu với các lập trình viên. Rất nhiều người học lập trình giỏi mà lại bỏ qua ngoại ngữ. Đây là một sai lầm. Kể cả trong quá trình học lập trình, bạn cũng nên trau dồi trình độ ngoại ngữ của mình. Học kiến thức chuyên ngành và trau dồi ngoại ngữ nên là hai quá trình song song.
Biết ngoại ngữ, sẽ có lợi cho bạn trong cả quá trình học lẫn sau này. Bạn có thể tìm kiếm các tài liệu học tập nước ngoài. Thực tế tài liệu được dịch thuật thôi chưa đủ. Nếu bạn muốn lập trình giỏi hơn, bạn nên thử học với tài liệu nước ngoài. Và bạn có thể trao đổi với những người bạn nước ngoài về lĩnh vực chuyên môn. Vì trình độ phát triển của các nước trong ngành CNTT còn cao hơn nhiều so với mặt bằng chung của nước ta.
Đọc nhiều sách viết về lập trình
Khi mới bắt đầu học lập trình hay cả khi đã học được lâu rồi, bạn cũng nên đọc sách, đặc biệt là sách về lập trình. Bạn nên chọn những cuốn sách mà những người có kinh nghiệm đi trước chia sẻ về hành trình học lập trình. Trong đó là những kinh nghiệm mà họ đã đúc kết ra trong quá trình học tập và làm việc của họ. Vì vậy khi tham khảo những cuốn sách đó, bạn sẽ được định hướng tư duy rõ ràng để việc học trở nên hiệu quả hơn.
Chăm chỉ lướt các trang web hướng dẫn viết code
Với những người mới học chưa quen viết code, sẽ có hơi khó hiểu với các đoạn code được giới thiệu trong sách. Nhưng đã có cách khắc phục điều này. Bạn có thể lướt xem các hướng dẫn viết code trên các trang web. Cụ thể là FreeCodeCamp. Trang web này được xem là diễn đàn học coding hiệu quả mà nhiều lập trình viên lựa chọn. Ở đây, bạn sẽ dễ dàng tìm kiếm mảng mình cần học và được thực hành mà không cần tốn nhiều thời gian.
Tổng kết
Nếu qua bài viết này, bạn biết được cách học lập trình cho người mới bắt đầu hiệu quả thì hãy giới thiệu đến người quen của bạn. Biết đâu được nhờ việc giới thiệu và truyền đạt lại kiến thức cho người khác mà bạn nắm kĩ hơn kiến thức của mình. Thực sự hy vọng bài viết này hữu ích với bạn. Chúc các bạn học tập tốt và sớm gặt hái nhiều thành công!